فصل تابستان با گرما، رطوبت و افزایش فعالیت‌های بدنی همراه است. این شرایط می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر سلامتی و رفاه عمومی افراد داشته باشد. یکی از مهم‌ترین نکات در این فصل، مصرف مایعات کافی است. در این مقاله به بررسی اهمیت مصرف مایعات در تابستان، تأثیرات کم‌آبی و راهکارهایی برای حفظ هیدراتاسیون مناسب خواهیم پرداخت.

• نیاز بدن به مایعات

بدن انسان تقریباً ۶۰٪ از آب تشکیل شده است و آب برای عملکرد صحیح سلول‌ها، بافت‌ها و اندام‌ها ضروری است. در فصل تابستان، به دلیل افزایش دما و رطوبت، نیاز به مایعات بیشتر می‌شود. عرق کردن یکی از روش‌های طبیعی بدن برای خنک کردن خود است، اما این فرآیند منجر به از دست رفتن مقدار زیادی آب و الکترولیت‌ها می‌شود. بنابراین، تأمین مایعات کافی در این فصل ضروری است.

•  تأثیرات کم‌آبی

کمبود آب در بدن می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد که در زیر به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

 1. کاهش عملکرد فیزیکی: عدم هیدراتاسیون کافی می‌تواند منجر به خستگی، کاهش قدرت و استقامت شود. این مسئله به ویژه در ورزشکاران و افرادی که به طور مداوم در فعالیت‌های بدنی مشغول‌اند، قابل مشاهده است. تحقیقات نشان می‌دهند که حتی کاهش ۲٪ از آب بدن می‌تواند تأثیرات منفی بر عملکرد ورزشی داشته باشد.

2. اختلالات شناختی: کم‌آبی می‌تواند بر تمرکز، حافظه و عملکرد شناختی تأثیر بگذارد. به‌ویژه در زمان‌هایی که افراد تحت فشار و استرس هستند، هیدراتاسیون کافی می‌تواند به بهبود عملکرد شناختی کمک کند. این موضوع به ویژه برای دانش‌آموزان و دانشجویان در زمان امتحانات اهمیت دارد.

3. مشکلات گوارشی: کمبود مایعات می‌تواند به مشکلاتی مانند یبوست و سوءهاضمه منجر شود. آب به هضم غذا و جذب مواد مغذی کمک می‌کند. برای افرادی که از رژیم‌های غذایی حاوی فیبر بالا استفاده می‌کنند، مصرف مایعات کافی ضروری است تا این فیبرها به درستی عمل کنند.

4. عوارض پوستی: کم‌آبی می‌تواند به خشکی پوست و مشکلات پوستی منجر شود. در فصل تابستان، با افزایش تابش خورشید و گرما، پوست نیاز به رطوبت رسانی بیشتری دارد که با مصرف مایعات مناسب میسر می‌شود.

• راهکارهای حفظ هیدراتاسیون

برای حفظ هیدراتاسیون مناسب در تابستان، می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:

-  نوشیدن آب به‌طور منظم: بهتر است در طول روز به‌طور مرتب آب بنوشید، حتی اگر تشنه نیستید. نوشیدن حداقل ۸ تا ۱۰ لیوان آب در روز توصیه می‌شود. در دسترس قرار دادن بطری های آب می‌تواند به یادآوری نوشیدن آب کمک کند.

-  استفاده از میوه‌ها و سبزیجات: میوه‌ها و سبزیجاتی مانند هندوانه، خیار، پرتقال و توت‌فرنگی حاوی آب بالایی هستند و می‌توانند به تأمین مایعات بدن کمک کنند. این مواد غذایی همچنین به دلیل داشتن ویتامین‌ها و مواد معدنی، به بهبود سلامت عمومی نیز کمک می‌کنند.

- پرهیز از نوشیدنی‌های کافئین‌دار و الکلی: این نوشیدنی‌ها می‌توانند باعث افزایش دفع آب از بدن شوند و بهتر است در فصل تابستان محدود شوند. به‌جای آن، از نوشیدنی‌های طبیعی و آبمیوه‌های تازه استفاده کنید.

-  نوشیدن مایعات حاوی الکترولیت: در صورت فعالیت بدنی شدید یا تعریق زیاد، نوشیدن مایعات حاوی الکترولیت مانند نوشیدنی‌های ورزشی می‌تواند مفید باشد. این مایعات کمک می‌کنند تا تعادل الکترولیت‌ها در بدن حفظ شود و از خستگی زودرس جلوگیری شود.

به طور کلی مصرف مایعات در فصل تابستان نه‌تنها به حفظ سلامت عمومی کمک می‌کند، بلکه تأثیرات مثبت بر روی عملکرد فیزیکی و شناختی افراد دارد. با رعایت نکات ذکر شده، می‌توان از بروز عوارض ناشی از کم‌آبی جلوگیری کرد و از تابستانی سالم و پرانرژی لذت برد. هیدراتاسیون مناسب می‌تواند به بهبود خلق و خو و افزایش انرژی کمک کند و در نهایت کیفیت زندگی را در این فصل گرم بهبود بخشد.

"الهه عباسی" کارشناس ارشد تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی